​

Transformatie in het rechtssysteem

Na WOI en II heeft het rechtssysteem een grote ontwikkeling doorgemaakt. De onmenselijke omstandigheden in en rond deze oorlogen hebben ertoe geleid dat na die tijd de visie op recht is veranderd. Denk aan de ontwikkeling van de Universele Rechten voor de Mens, waarbij de menselijkheid een plaats heeft gekregen. Op dit moment is er als gevolg van de grote en verregaande digitaliseringsprocessen in de samenleving een verandering gaande in de structuur van de rechtsorde. Deze verandering is vooral zichtbaar in de verhouding tussen de private machten en het publieke gezag. Het effect van de huidige verandering is een verschuiving in de klassieke verhoudingen binnen de Trias Politica, ofwel de machtenscheiding en de verschillende rollen in het Nederlandse staatsbestel. In de organisatie van Nederland gelden juridische uitgangspunten: rechtsstatelijkheid.

​

Transformatie in de ordening 

De rechtstaat heeft als kenmerk dat zowel de burger als de overheid aan het rechtssysteem is gebonden. Binnen dat rechtssysteem zijn er 3 richtingen: het rechtspositivisme, het natuurrecht en het rechtsrealisme. De betekenis, maar ook het beeld van 'wat recht is' hangt af van welke juridische stroming wordt gevolgd: de richting. Een voorbeeld van huidig maatschappelijk debat is de rol van de rechter: rechtsprekend, rechtsvormend en waar in het midden is een grens gewenst? Daarnaast vormt maatschappelijk relevant Recht zich (ook) zich in de toepassing: via keuzes in de inrichting van een organisatie, de dagelijkse beslissingen in het bestuur en in de praktijk - op de werkvloer. 

​

Whitespots zorgt voor duidelijkheid over de juridische richting in beslissingen en besluitvorming, de zelfstandigheid in de dagelijkse praktijk en de samenhang tussen de context en de individuele omstandigheden. Het model is ontstaan vanuit door Whitespots© uitgevoerd rechtstheoretisch perspectief en doorontwikkeld vanuit ervaring binnen en buiten de overheid. Het model ondersteunt zowel de analyse en het ontwerp als de discussie en de dialoogvorming. Op basis waarvan het maken van keuzen en de kennisvorming plaatsvindt.​

​

Transformatie met Whitespots© co-creatie

Het gebruikte perspectief wordt in de publicaties aangeduid als verticaal en horizontaal bestuur. Binnen het kader 'verticaal/horizontaal' loopt het trapsgewijs af: verticaal gaat over hiërarchie via 'opzet, bestaan, werking en horizontaal gaat over samenwerken via 'beleid, uitvoering, verantwoording'. Deze rechtstheoretische benadering valt samen met de maatschappelijk relevante ontwikkelingen omtrent de ontwikkeling van het Europees burgerschap en burger - zijn. De samenleving vraagt om het organiseren van Kennis en het (her-)inrichten van organisaties die functioneren op basis van kennis en ontwikkeling. Daarbij is herkenning en erkenning nodig van zowel het interne perspectief als het belang van het perspectief van de buitenwereld. Kennisoverdracht vindt plaats als samenwerking tussen die 2 tot stand komt op basis van een bewust en/of onbewust waardenkader op grond van verschillende juridische richtingen op hetzelfde moment.